سکته مغزی دومین عامل مرگ در ایران است

آوای میهن نیوز-ابراهیم فتحی:یک متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه، سکته مغزی به عنوان سومین عامل مرگ انسان در دنیا است، گفت: این بیماری در ایران بعد از سکته قلبی، دومین عامل مرگ در انسان‌ها به شمار می‌آید.

یک متخصص مغز و اعصاب به مناسبت ۷ آبان، روز جهانی سکته مغزی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: سکته مغزی در کل دنیا، اولین عامل ایجاد ناتوانی جسمی و حرکتی است که حتی این تعداد، از عوامل دیگر چون تصادفات جاده‌ای، حوادث شغلی و سایر اتفاقات هم بیشتر است.

دکتر عبدالرضا قریشی، در ادامه گفت: سازمان جهانی سکته مغزی (wso) روز ۲۹ اکتبر را با هدف افزایش آگاهی در خصوص ماهیت سکته مغزی، به عنوان روز جهانی سکته مغزی نام گذاری کرده است.

متخصص مغز و اعصاب به اهمیت شناخت سکته مغزی اشاره کرد و گفت: ما با یک بیماری کشنده و ناتوان کننده روبرو هستیم. میزان شیوع بیماری سکته مغزی در دنیا بسیار بالا است. بطوریکه اولین عامل ایجاد ناتوانی جسمی و حرکتی در دنیا به شمار می‌آید. حتی این تعداد، از عوامل دیگر چون تصادفات جاده‌ای، حوادث شغلی و سایر اتفاقات هم بیشتر است.

قریشی ادامه داد: برخی از کشورها توانسته‌اند با کنترل مناسب فشار خون و عوامل خطرزا دیگر، سکته مغزی را از سومین عامل به پنجمین عامل مرگ تبدیل کنند.

این متخصص علت بروز سکته مغزی را اختلال در عملکرد نسج مغز، ناشی از اختلال در امر خون‌رسانی به آن عنوان کرد و گفت: زمانی که ناحیه‌ای از مغز به علت اختلال در امر خون رسانی، عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهد، سکته مغزی رخ می‌دهد.

وی گفت: سکته مغزی زمانی بروز می‌کند که یک لخته در یک جایی از بدن مانند، قلب یا عروق خون‌رسان تشکیل شده و وارد جریان خون و یا یکی از شریان‌های مغزی شده و موجب انسداد آن ‌می‌شود. در اینصورت خون وارد مغز نمی‌شود. مغز برای عملکرد خودش نیاز به اکسیژن و کلوکز دارد که در صورت مسدود شدن از آن محروم می‌شود و فقط ۲ دقیقه دوام می‌آورد و بعد از این زمان شروع به از بین رفتن می‌کند.

وی ادامه داد: علائم سکته مغزی و از کار افتادگی نسبی یا کامل بخشی از بدن بستگی به این دارد که خون رسانی در کدام ناحیه از مغز دچار اختلال شده است. به طور مثال بیمار در قسمتی از بدن خود دچار ضعف می‌شود و اندام‌ها و دست پا در یک سمت توانایی طبیعی خود را از دست می‌دهد. ناتوانی به این دلیل است که سلول‌های بخشی از مغز که مسئول حرکت این اندام‌ها هستند، آسیب جدی دیده و یا حتی از بین رفته است. فرد در این صورت دچار اختلال تکلم شده و یا بینایی خود را از دست می‌دهد.

دکتر قریشی مانند هر بیماری دیگر پیشگیری از سکته مغزی را مهم‌تر از درمان دانست و افزود: با وجود پیشگیری و کنترل، بازهم برخی از سکته‌ها بروز می‌کند، ولی می‌توان با کنترل موارد اصلی که منجربه سکته مغزی می‌شود، بروز این عارضه را کنترل و کم کرد.

متخصص مغز و اعصاب، نقش زمان در امر درمان سکته مغزی را بسیار حیاتی دانست و افزود: تشخیص به موقع و سریع می‌تواند به درمان مؤثر بیماری کمک کند و از پیشرفت آن تا حدود زیادی جلوگیری کند. اگر بیمار به موقع به بیمارستان مراجعه نکند، شانس درمان را از دست می‌دهد و ممکن است دچار ناتوانی شدیدی شود که می تواند تا آخر عمر، وی را کاملا معلول و از کار افتاده کند.

وی گفت: یکی دیگر از علائم سکته مغزی، اختلال در تکلم است. در چنین شرایطی گاهی فرد نمی‌تواند حتی یک کلمه حرف بزند یا به طور سنگین کلمات را ادا می‌کند. انحراف صورت هم از علائم دیگر است و قسمتی از صورت فرد بطور ناگهانی کج می‌شود، که گاهی خفیف یا شدید است. سرگیجه ناگهانی در کنار سایر علائم مانند بالا بودن فشار خون و گزگز و ضعف دست هم می‌تواند به عنوان علائم بروز سکته مغزی به شمار آید. اختلال بینایی در صورت تاری دید و دوبینی هم می‌تواند از علائم بروز سکته مغزی محسوب شود. سایر علائم هم توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود.

این متخصص گفت: علائم سکته مغزی به صورت ناگهانی بروز می‌کند. در برخی موارد هیچ گونه علائم هشدار دهنده‌ای مشاهده نمی‌شود و یا اینکه علائم به صورت موقت و گذرا اتفاق می‌افتد که فرد به آن اعتنا نمی‌کند. با این حال ما این علائم را جدی گرفته به عنوان سکته مغزی تلقی می‌کنیم.

دکتر قریشی با اشاره به اینکه، زمان مساوی است با مغز، گفت: امسال ، wso شعار روز جهانی سکته مغزی را، با عنوان، “دقایق می‌توانند نجات بخش زندگی‌ها باشند”، نامگذاری کرده است. برای درمان سکته مغزی فقط چهار و نیم ساعت زمان داریم که اگر این زمان بگذرد، دیگر نمی‌توان برای بهبود بیمار کاری کرد و حتی ممکن است بیمار از دست برود.

وی با بیان این مطلب که در هر یک دقیقه‌ای که از شروع سکته مغزی می‌گذرد، ۲ میلیون سلول مغزی از بین می‌رود، افزود: در یک ساعت، ۱۲۰ میلیون سلول مغزی از بین می‌رود. در صورتی که بیمار در زمان زودتری به درمان برسد، شانس بیشتری برای نجات دارد.

متخصص مغز و اعصاب به عوامل پیشگیری از بروز سکته مغزی اشاره کرد و افزود: برخی از عوامل قابلیت اصلاح دارند که عبارتند از: درمان فشار خون بالا، دیابت، ترک استعمال سیگار، مواد مخدر، به خصوص مواد مخدر صنعتی،کاهش وزن، ورزش کردن و تغییر سبک زندگی، می‌تواند از بروز سکته مغزی جلوگیری کند. اما در برخی از موارد این امکان وجود ندارد که عبارتند از: سن، جنسیت، نژاد، اختلالات ژنتیکی بیمار که قابلیت تغییر ندارد. 

دکتر قریشی با بیان این مطلب که میزان شیوع سکته مغزی در مردان بیشتر از زنان است گفت: افراد بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض خطر هستند، و هر چه این دهه ها بالا می‌رود خطر بروز سکته مغزی بالاتر می‌رود. این به این معنا نیست که در افراد جوان این اتفاق نمی‌افتد. در کشور ما ۲۵ درصد مبتلایان به سکته‌های مغزی زیر ۵۵ سال دارند. یعنی از هر ۴ بیمار، ۱ نفر جوان است و چنین اتفاقی می‌تواند به طور کامل عملکرد جسمی فرد را مختل کند و حتی ممکن است فرد را زمین‌گیر کند.

وی با اشاره به روش‌های تشخیص به منظور درمان به موقع و مناسب سکته مغزی، اظهار کرد: با بررسی علائم، فرد را با انجام سیتی اسکن، عکس‌برداری ام آر آی، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بعد از تشخیص شرایط بیماری اقدامات درمانی را شروع می‌شود.

قریشی یادآور شد: برای درمان این بیماری نیاز به واحد درمان سکته حاد مغزی که به آن(scu) گفته می‌شود، نیاز داریم که این واحد در زنجان در بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) قرار دارد. اگر با اورژانس تماس گرفته شود، بیمار سریع به این مرکز درمانی انتقال داده می شود. در صورتی که خود فرد به مراکز درمانی مراجعه کند باید نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشد تا مریض اشتباهی به سایر مراکز درمانی انتقال داده نشود که دراین صورت زمان از دست می رود و ممکن است بیمار در این فاصله زمانی از بین برود.